Vandaag vervolgen we onze boekenrubriek met de inbreng van een boek door Tineke Boon. 

De redactie werkt graag mee aan het verspreiden van deze boeken-informatie. Wie komt de volgende keer met een korte boekbespreking van circa 200 woorden?

Tineke schrijft het volgende over:

“Fantoomgroei”

Sander Heijne en Hendrik Noten

‘Waarom we steeds harder werken voor steeds minder’

Uitgeverij Atlas Contact

Non-fictie, maar wat leest dit boek lekker! Ik werd gegrepen door de combinatie van geschiedenis, voorbeelden dichtbij huis en het enthousiasme van de schrijvers om bij te dragen aan een socialere, duurzamere wereld.

Journalist Sander Heijne en bestuurskundige Hendrik Noten gaan in op de historische achtergronden en gevolgen van de idee dat de economie altijd moet groeien. Ze komen tot de conclusie dat economische groei geen ijzeren wet, maar een politieke keuze is. Een keuze waar we vanaf moeten, om twee redenen. Ik doe een poging om die redenen samen te vatten.

Allereerst omdat de opbrengsten van de groei niet meer terechtkomen bij de hardwerkende mensen die de groei veroorzaken, maar bij de bedrijven, hun topbestuurders en aandeelhouders. Voor burgers was de groei de laatste veertig jaar alleen fantoomgroei. Deze sociaaleconomische ongelijkheid ondermijnt de democratie en bedreigt onze samenleving, immers ongelijkheid en economische onzekerheid voeden een sfeer waarin mensen hun vertrouwen in de politiek en hun medemensen verliezen. Het maakt ons vatbaar voor de zondebokken van rechts-populistische partijen, partijen die echter geen reële oplossingen voor sociaaleconomische problemen bieden.

De tweede reden waarom we van die groei af moeten is minstens zo belangrijk. De groeicijfers zoals we die tot nu toe kennen zijn onbetrouwbaar, want die nemen de kosten van milieuvervuiling niet mee. En als je er even over nadenkt is het ook simpel: elk jaar 3% erbij betekent groei op groei en dat past per definitie niet op een eindige wereld. Grondstoffen zullen opraken, de landbouwgrond uitgeput, de zeeën leeggevist, het klimaat onherstelbaar beschadigd. En het leven onmogelijk. Dus ook efficiëntere (‘groene’) groei is geen oplossing. 

Wat hen betreft zijn de strijd van een eerlijkere verdeling van de welvaart en een duurzamere samenleving twee zijdes van dezelfde medaille. En daarmee is de samenleving aan zet: politici, denkers, ondernemers, werknemers, studenten, scholieren en vrijwilligers. Jij en ik. Voor onze kinderen en kleinkinderen.

Opgetekend door Tineke Boon